Seizoensgebonden Haarverlies 

Charlotte startte in het voorjaar met een haargroei behandeling en de behandeling slaat goed aan. In april vertelt ze me dat ze zo blij is met de nieuwe haardos. De kapper is eveneens verbaasd over Charlotte's gezonde "coupe". Nu, in september neemt ze contact op en is ze erg overstuur. De haren zijn massaal aan het uitvallen. Alle inspanningen lijken voor niets geweest. Natuurlijk, ga ik dan eerst andere factoren overwegen. Is de behandeling doeltreffend genoeg? Is er een andere diagnose mogelijk? Seizoensgebonden haaruitval staat in mijn kliniek altijd hoog op de lijst met mogelijke oorzaken.

Rui van haar komt voor bij verschillende dieren. Rui lijkt te worden gecontroleerd door een verscheidenheid aan externe en interne factoren. Zowel veranderingen in luchttemperatuur als blootstelling aan zonlicht spelen waarschijnlijk een rol in hoe dieren haar afschudden of ruien. Over het algemeen lijkt blootstelling aan zonlicht veel belangrijker te zijn dan werkelijke temperatuurveranderingen.

Seizoensgebonden haaruitval bij mensen is een groot probleem en piekt in onze regio’s in augustus en september

Men denkt dat variatie in daglichturen erg relevant is voor hoe zoogdieren haar “afschudden”. Veel zoogdieren groeien een winterjas en werpen deze vervolgens af om een ​​lichtere vacht te hebben in de zomer. Paarden hebben bijvoorbeeld vaak een winterjas, maar sommige ezels niet. In kasjmiergeiten kan het verminderen van de lengte van zonne-uren de groeifase verhogen en de kasjmierproductie verhogen. Hetzelfde geldt voor de wolproductie bij schapen.

In de vroege medische literatuur komt seizoensgebonden haaruitval niet voor. In 1969 ontdekte Dr. Norman Orentreich als eerste een verband tussen haarverlies en de wisselende seizoenen. Hij beschreef de haaruitval bij drie dames in New York. In de maand november bleken de drie dames meer haarverlies te hebben dan in de andere maanden van het jaar. Dr. Orentreich stelde ook vast dat er een tweede periode van haarverlies optrad in de lente – namelijk in de maand april.

Op de dag van vandaag zijn er vijf belangrijke studies die het fenomeen van seizoensgebonden haaruitval bij mannen en vrouwen ondersteunen.

Studie 1: Randall en Ebling, 1991

Randall en Ebling bestudeerden de haargroei van 14 gezonde mannen. In deze fascinerende studie verzamelden 14 mannen leeftijd 18 tot 39 jaar baardharen én nagels. De haren en nagels werden om de 28 dagen gedurende 18 maanden verzameld. Bovendien werden er elke 28 dagen, haar-monsters afgenomen. De deelnemers werd ook gevraagd om het aantal uren dat ze buitenhuis hadden doorgebracht te noteren.
Mannen in de Randall studie besteden meer tijd buiten in de zomer dan in de winter - ongeveer 30 uur per week in juni en juli in vergelijking met 11 uur in januari en februari.
De auteurs vonden dat het aantal haren in de groeifase een piek bereikte in de maand maart om daarna gestaag te dalen tot en met september. Deze bevindingen golden voor alle gebieden van de hoofdhuid. Wanneer de auteurs de verzamelde haren onderzochten, vonden ze dat de hoeveelheid haarverlies het grootst was in augustus en september en het minst in maart. De mannen verloren dagelijks tot 60 haren in augustus en slechts 30 haren per dag in maart. De groei van vinger- en teennagels bleek geen seizoensgebonden variatie te vertonen.

Studie 2: Courtois et al, 1996

De Courtois studie van L'Oreal Laboratories in Frankrijk is een andere boeiende studie. Onderzoekers van L’Oreal bestudeerden 10 proefpersonen gedurende een periode van 8 tot 14 jaar. Vier van deze patiënten hadden haaruitval en 6 patiënten hadden een bijkomend haarprobleem, naast haaruitval. De auteurs gebruikten het fototrichogram om het percentage haren in de rustfase (de telogene fase ) te bestuderen. Dankzij speciale opvangtechnieken konden ze de uitgevallen haren precies tellen. Bij 9 van de 10 patiënten was er een verband tussen uren zonneschijn en percentage haren in de rustfase. De auteurs merkten op dat in de late zomer en vroege herfst (augustus, september en oktober) de meeste haren in deze rustfase zaten. In januari en februari vielen het minste haren uit. De auteurs vonden een kleinere piek van haarverlies vanaf februari en maart. De auteurs besloten dat de haren maximaal uitvielen 1 tot 2 maanden na het ingaan van de rustfase.

Studie 3: Pieard-Franchimont en Pierard, 1999

De auteurs voerden een trichogram uit bij 2.857 personen gedurende een studieperiode van 2 opeenvolgende jaren. Bij een trichogram wordt een plukje haar uitgetrokken en onderzocht. De auteurs vonden meer haren in de rustfase tussen juli en oktober. De laagste percentages haren in rust werden gevonden in januari.

Studie 4: Kunz et al 2008

Deze studie uit Switzerland dateert van 2008 en werd uitgevoerd door Kunz, Seifert en Trueb. Zij onderzochten het patroon van haarverlies bij 823 vrouwen via trichogram. De auteurs vonden dat er de minste haren in rust waren begin februari en de meeste in juli. Ze merkten een tweede rustperiode op in april, zij het minder uitgesproken dan in de zomer. Opmerkelijk in de Kunz studie is het grote aantal vrouwen wiens haren werden bestudeerd. Een studie van 823 vrouwen is vrij groot, statistisch staat een grote studie garant voor betrouwbare resultaten. Ten tweede, toonden de auteurs aan dat haaruitval sowieso optrad, ongeacht de vraag of de patiënt het vrouwelijke patroon haarverlies had of niet en ongeacht of ze werden behandeld met Minoxidil, het bekendste haargroeimiddel.

Studie 5: Liu et al, 2014

Liu en collega's onderzochten seizoensgebonden veranderingen in de haargroei patronen in 41 mannelijke en vrouwelijke vrijwilligers uit China. Fototrichogram werd gebruikt om het percentage haren in de groeifase en rustfase te meten. De auteurs toonden aan dat het hoogste percentage rust-haren optrad in september en het laagste percentage in januari. Bij vrouwen namen de haren in rustfase toe van ongeveer 8% in januari tot 12% in september.

Conclusies: Waarom is het belangrijk meer te weten over seizoensgebonden haaruitval?

Deze vijf elegante studies steunen de veronderstelling dat haaruitval toeneemt op het einde van de zomer en het begin van de herfst.
We weten niet echt waarom mensen op deze momenten meer haren verliezen, hoewel jaarlijkse veranderingen in het klimaat een rol spelen. De mens verliest net zoals andere zoogdieren zijn vacht . Sommigen stellen dat het uitstellen van het ruien (= het wisselen van vacht) tot na de zomer onze hoofdhuid langer beschermt tegen zonnestralen en UV licht. We weten vandaag dat UV licht een negatieve impact heeft op de haargroei. Deze veranderingen in de haargroei worden beïnvloed door vele factoren, waaronder hormonen. Het is interessant dat baardgroei piekt in de zomer net zoals de testosterone in het plasma ook stijgt tijdens de zomer en vervolgens daalt tot het laagste niveau in januari en februari. De hormonen die een rol spelen in seizoensgebonden haarverlies zijn onder andere melatonine, testosterone, schildklierhormoon en prolactine.

Deze studies zijn belangrijk voor patiënten die naar onze haarkliniek komen. We moeten altijd rekening houden met het fenomeen van seizoensgebonden haarverlies bij de beoordeling van onze patiënten. Charlotte startte in het voorjaar met een haargroei behandeling en de behandeling slaat goed aan. In april vertelt ze me dat ze zo blij is met haar haar. Haar kapper is eveneens verbaasd over haar stralende haardos. Charlotte’s vrienden hebben een positieve verandering opgemerkt. Nu, in september neemt ze contact op en is ze erg overstuur. Haar haar is massaal aan het uitvallen. Alle inspanningen lijken voor niets geweest. Natuurlijk, ga ik dan eerst andere factoren overwegen. Is de behandeling doeltreffend genoeg? Is er een andere diagnose mogelijk? Maar seizoensgebonden haaruitval staat in mijn kliniek altijd hoog op de lijst met mogelijke oorzaken.

Een studie in het gezaghebbende British Journal of Dermatology ondersteunt de stelling dat mensen meer bezorgd zijn over haarverlies in de zomer dan in de winter. Hsiang en collega's keken naar de Google Trends voor de zoekterm “haaruitval” in de zomer, herfst, winter en lente. Zoekopdrachten kwamen 5 keer vaker voor in de zomer en de herfst in vergelijking met het voorjaar. Zoekopdrachten over haarverlies in de winter waren 2 keer vaker voor in de winter dan de lente. De lente is een seizoen waarin vermeldingen in verband met haaruitval het minste voorkomen. In de lente bloeit en groeit alles. De lente is het begin van een nieuwe tijd, nieuw leven en nieuwe mogelijkheden.

Wanneer moet ik me zorgen maken over seizoensgebonden haaruitval?

Als je haardos aanzienlijk dunner begint te worden, is het wellicht tijd voor een bezoekje aan de medische haarkliniek. Een goede manier om je haarvolume bij te houden - voor dames met langere haren tenminste- is je staartomtrek te meten. Hou hierbij wel rekening dat bij sommigen de staartomtrek met één cm kan afnemen. Het belangrijkste is dat je haar ook weer terug groeit, dus mocht je verschil merken in staartomtrek, kijk dan of het binnen enkele maanden weer toeneemt. Seizoensgebonden haarverlies duurt meestal een maand of twee. Duurt het langer dan is dit een alarmbelletje en kan er iets anders aan de hand zijn. Dan kan je best even langskomen om het probleem te bekijken. We vinden voor de meeste patiënten gelukkig snel een geschikte oplossing.

Referenties

Reinberg A et al. Circadian and circannual rhythms in plasma hormones and other variables in five healthy young males. Acta Endocrinology 1978; 88: 417-27

Smals AGH et al. Circannual cycle in plasma testosterone levesl in man. J Clin Endocrin Metab 1976; 42: 979-82.

Orentreich N. Scalp hair replacement in man. In: Advances in Biology of Skin. Vol IX: Hair Growth. (Montagna W, Dobson RI, eds). Oxford: Pergamon. 1969. 99-108.

Courtois et al.Periodicity in the growth and shedding of hair. Br J Dermatol, 1996 Jan;134(1):47-54.

Hsiang EY et al. Seasonality of hair loss: a time series analysis of Google Trends data 2004-2016. Br J Dermatol2018; 178(4):978-79

Maurel D et al. Effects of photoperiod, melatonin implants and castration on molting and on plasma thyroxine, testosterone and prolactin levels in the European badger (Meles meles). Comp Biochem Phyiol A Comp Physiol. 1989;93(4):791-7.

Zhang et al. Comparative study on seasonal hair follicle cycling by analysis of the transcriptomes from cashmere and milk goats. Genomics 2019 Feb 16

Liu et al. A Microarray-Based Analysis Reveals that a Short Photoperiod Promotes Hair Growth in the Arbas Cashmere Goat, PLoS One. 2016 Jan 27;11(1):e0147124.

Pearson AJ et al. Inhibitory effect of increased photoperiod on wool follicle growth. J Endocrinol 1996 Jan;148(1):157-66.